Als (technisch) professional doe je veelal complex werk op hoog niveau. Leren en veranderen zijn essentieel om je werk op dat hoge niveau te kunnen doen en om te blijven innoveren. Leren en veranderen kun je alleen door dingen ‘anders’ te doen. Action Learning noemen we dat. Wat is daarbij zoal belangrijk?

Stel je wilt leren om in je zakelijke gesprekken beter te luisteren naar je klanten. Wat helpt dan bij dat leerproces?

1. Een doel. Wat wil je met beter kunnen luisteren bereiken? Als je een doel hebt dat je echt belangrijk vindt, houd je het leerproces langer vol. Je weet waar je het voor doet en je doel geeft richting aan je leerproces. Je leerdoelen en je persoonlijke motivatie zijn dus aan elkaar gekoppeld. Jij bent zelf eigenaar van je eigen leerproces.
2. Vertrouwen in jezelf. Je moet het vertrouwen hebben, dat wat je nu nog niet kunt, wel kunt leren. Het helpt als je al eerder ervaren hebt dat je nieuwe dingen kunt leren en als je ook al ongeveer weet hoe je in het dagelijks werk en leven het gemakkelijkst leert. Je bent gewend om af en toe uit je comfortzone en in je leerzone te zijn. Die leerzone wordt dus steeds groter.
3. Vertrouwen in elkaar. Als je als team anders wilt (samen)werken, heb je ook het vertrouwen nodig dat de ander in staat en bereid is om het nieuwe gedrag te leren. Dat is niet vanzelfsprekend! En voor je het weet doen een aantal mensen van het team niet (echt) mee onder de gedachte ‘dit wordt toch niks’. En dus wordt het niks. Vertrouwen in elkaar is dus een belangrijk onderwerp bij onze teamcoaching.
4. Vertrouwen in de nieuwe vaardigheid. Je moet gehoord, gezien, gemerkt hebben dat de nieuwe vaardigheid je richting je doel brengt. Afgekeken van|gelezen of gehoord bij mensen die je vertrouwt, is vaak een belangrijk startpunt. Er gaat natuurlijk niets boven zelf ervaren. Voorzichtig eens iets uitproberen is vaak een mooie eerste stap.
5. Motivatie om te starten is belangrijk. Maar motivatie is een lastig iets. Het komt en gaat zoals de golven van de zee. Als je geconfronteerd wordt met het feit dat je slecht luistert, is de golf hoog. Maar als dat een paar weken niet zo zichtbaar het geval is, worden de golven weer lager. Het is dus belangrijk om een oefen-routine op te bouwen. In geval van luisteren zou dat bijvoorbeeld kunnen zijn: ‘ik oefen elke dag in 2 gesprekken om actief te luisteren met behulp van LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen)’.
6. Deel je leerdoel op in kleine stapjes. Stel je wilt leren om beter te onderhandelen. Onderhandelen is een complexe vaardigheid met heel veel deelvaardigheden. Bijvoorbeeld de vaardigheid om ‘stilte in het gesprek’ te kunnen verduren. Je wordt beter in onderhandelen door die verschillende deelvaardigheden in te trainen. Vergelijk het maar met leren auto rijden. Een goede rijinstructeur leert je autorijden door je eerst alle deelvaardigheden te leren en dan pas deelvaardigheden met elkaar te combineren.
7. Mensen worden beïnvloed door hun omgeving. Je kunt je omgeving dus ook voor je laten werken in het leerproces:
   • betrek mensen uit je omgeving actief bij je leerproces. Misschien als maatje zodat je elkaar kunt helpen bij het leren.
   • vraag gericht om feedback (‘Ik ben aan het oefenen in ‘beter luisteren’, wil je me vertellen wat je daarin opvalt aan wat en hoe ik doe?’).
   • vertel mensen wat je wilt leren en vraag hen om enig geduld. Het duurt vaak even voordat je iets onder de knie hebt. Zie de feedback als informatie over de vorderingen die je maakt.
8. Wij mensen hebben nog al eens de neiging tot zwart-wit denken. Een klein luisterfoutje maakt dat het hele gesprek ‘waardeloos’ is. Blijf dus focussen op je doelen, de vorderingen die je maakt, wat je leert van je fout en hoe je het de volgende keer aanpakt. Anders heb je de neiging om na een aantal fouten de handdoek in de ring te gooien. En dat terwijl fouten maken, je oefening vergeten etc. gewoon bij het leerproces horen. En af en toe een ‘rotdag’ bij het leven.
9. Leer meer door af te kijken en je te laten trainen. Hoe beter je een vaardigheid ‘droog’ kunt toepassen, hoe gemakkelijker het wordt om de vaardigheid ook in het werk te gebruiken. Daarom gebruiken wij de methodiek ‘ervaringsgericht trainen en coachen’. Daarin maken we altijd gebruik van oefeningen en cases zodat je meteen leert van je eigen doen en laten en kunt leren door af te kijken. Mensen leren nu eenmaal het gemakkelijkst van ‘zelf ervaren’ en van ‘afkijken om vervolgens zelf te gebruiken en te ervaren’. Leren door te doen dus.
10. Je leert door te reflecteren op je eigen handelen. Dat vraagt dat je leert om van enige afstand naar jezelf te kijken. Wij noemen dat vaak ‘vanuit de helikopter kijken’. Je kijkt vanuit die plek naar jezelf, naar het effect van je gedrag op de ander, naar de context waarin het handelen zich afspeelt. En vraagt je af: ‘wat is het effect van mijn handelen?’, ‘wat zou ik de volgende keer weer kunnen doen?’, ‘wat zou ik de volgende keer anders kunnen doen en met welk doel dan?’.  Zo leer je stap voor stap om ook ‘in een gesprek|situatie zelf’ afwisselend te ‘doen’ en ‘vanuit de helikopter te kunnen zien wat het effect is’ om vervolgens vanuit dat effect en je doel weer een volgende stap te ‘doen’.

Cultuurverandering = gedragsverandering.

Als je cultuurverandering met bovenstaande tips aanpakt is de kans van slagen groter. Ook dan blijft cultuurverandering ingewikkeld omdat ook nog de gezamenlijke en vaak sterk ingesleten gewoontepatronen met bijbehorende rollen, posities en imago’s doorbroken moeten worden. Niet voor 1 keer maar voor altijd (of minstens voor langere tijd). Begin dus ook bij cultuurverandering met klein gedrag. Een voorbeeld uit een cultuur-veranderproces bij een school: vanaf nu komen we op tijd op onze afspraken. Zo’n gedragsverandering is vaak al ingewikkeld genoeg. Als dat nieuwe gedrag ingesleten eenmaal is, begin je aan de volgende stap. En zo ben je na een paar jaar toch een flink end verder.

Meer weten

over hoe wil mensen, teams en organisaties helpen bij het leren en ontwikkelen van ‘ander’ gedrag?

Contact met ons

kun je opnemen via het contactvenster rechts of bel Wilga Janssen op 06 55 79 78 32.

Deze tips delen?

Als je dit artikel interessant vindt, kun je het delen met de social media buttons links.

PS

Sprak ‘beter leren luisteren’ jou wel aan? Doe dan hier de gratis test ‘goed kunnen luisteren’ en lees de tips om actief en effectief te luisteren.